News

บุนสงน่าม หรือ บุญเดือนห้า   สงน่าม เขียนตามเสียงพูดของคนอีสาน ตามกับภาษาไทยว่า สรงน้ำ เป็นคำกริยา แปลว่า อาบน้ำ ซึ่งคำนี้ใช้แก่บรรพชิตและเจ้านาย เป็นคำที่มาจากภาษาเขมร           ฉะนั้น บุนสงน่าม จึงหมายถึง การทำบุญที่เอาน้ำอบน้ำหอม โปรดหรือไปสรงพระพุทธรูปพระภิกษุสงฆ์ และคนเฒ่าคนแก่ที่เราเคารพนับถือ มีพ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย เป็นต้น มูลเหตุที่ทำ เนื่องจากเดือนห้าถือว่าเป็นวันขึ้นปีใหม่ของชาวอีสารมาแต่โบราณ โดยจะถือเอาวันขึ้น 15 ค่ำเดือน 5 เป็นวันเริ่มต้นการทำบุญ อย่างไรก็ตาม “ฮีตที่ 5 หรือ บุนเดือนห้า” นี้ก็คือ “บุญวันขึ้นปีใหม่ของชาวอีสานนั้นเอง” ซึ่งมีวันสำคัญ 3 วันดังนี้           
Read more
  ธุงผะเหวดอีสาน : พุทธศิลป์แห่งพลังศรัทธา                  หนังสือ “ธุงผะเหวดอีสาน : พุทธศิลป์แห่งพลังศรัทธา” จัดทำโดย กลุ่มงานอนุรักษ์เอกสารโบราณ สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยรองศาสตราจารย์วีณา วีสเพ็ญ และคณะได้ดำเนินการศึกษา อนุรักษ์ และสืบสานประเพณีเรื่องธุงผะเหวดอีสาน ภายใต้โครงการทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมอีสานแบบมุ่งเป้า ปี พ.ศ. 2562 โดยเน้นพื้นที่ศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี   ดำเนินการเรียบเรียงเนื้อหาโดย รองศาสตราจารย์วีณา วีสเพ็ญ และนายณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์ เนื้อหาประกอบด้วยดังนี้                    
Read more
เห็ดเป็นยา : จากภูมิปัญญาสู่การรักษาโรค เห็ด  เป็นสิ่งมีชีวิตที่จัดอยู่ในกลุ่มที่เรียกว่า “ฟังไจ” (Fungi) หรือ เรียกว่า “กลุ่มเห็ด-รา” เห็ด-รา ไม่ใช่พืช เพราะไม่มีโครงสร้างภายในเซลล์ที่ใช้ในการสังเคราะห์แสง และมีลำดับของพันธุกรรมคล้ายคลึงกับสัตว์มากกว่าพืช นักวิทยาศาสตร์จึงได้แยกกลุ่มของ เห็ด-รา ออกจากกลุ่มของพืช เห็ดแตกต่างจากราตรงที่เส้นใยมีการถักทอรวมกันเป็นดอกเห็ด ซึ่งลักษณะเช่นนี้ไม่พบในกลุ่มของรา                  เห็ดตับเต่า/เห็ดเผิ่ง         เห็ดหำฟาน         เห็ดขอนขาว คุณค่าทางยาจากเห็ดเป็นยา    มนุษย์ได้มีการบริโภคเห็ดเป็นอาหารและยารักษาโรค เป็นเวลามากกว่า 2,000 ปี มาแล้ว โดยเฉพาะประเทศในแถบตะวันออก มีงานวิจัยทางด้านวิทยาศาสตร์หลายชิ้น 
Read more
เห็ดเผาะหรือเห็ดถอบ              เห็ดเผาะหรือเห็ดถอบ (Barorneter Earthstars) เป็นเห็ด พื้นบ้านพบทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย เห็ดที่อยู่ในป่าเขตร้อนชื้น อยู่ในจำพวกราชนิดหนึ่ง อยู่ในวงศ์  Diplocystaceae มีลักษณะเป็นเห็ดรา อยู่ในหมวด Basidiomycota  ในไทยมี 3 ชนิด ได้แก่ 1. เห็ดเผาะฝ้าย (feeraeae hygnomernicad) 2. เห็ดเผาะหนัง (A.odoratuo) 3. siaticud             ดอกเห็ดเผาะมีลักษณะ   เป็นเม็ดกลมจนถึงกลมแบน ขนาด 1.5-3.5 เซนติเมตร เติบโตได้ดีร่วมกับต้นไม้ใหญ่หลายชนิดที่มีดินปนทรายในป่าดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณ 
Read more
เรียนรู้ภูมิปัญญาผญาภาษิต อย่าติถะแหลงหล่ม ตมบ่มีพะลาดมื่น อย่าสู่พะลาดล้ม เดือนห้าก่อนฝน คำแปล อย่าทำเป็นลื่นล้ม ทั้งที่ไม่มีตมสักหน่อยและอย่าทำเป็นลื่นล้มในเดือนห้าก่อนฝนจะตก การใช้ ใช้เป็นคติเตือนใจว่าจะทำอะไรทำให้เหมาะกับกาลเทศะ   (คัดลอกมาจาก (วัฒนธรรมอีสาน. 2555. )                                                             
Read more
          คชศาสตร์ชาวกูย (https://www.elephantsandkuywisdom.com/ebook/index.html)           หนังสือ “คชศาสตร์ชาวกูย” เป็นหนังสือที่บอกเล่าเรื่องราวถึงความยิ่งใหญ่ของชาติพันธุ์ชาวกูย สะท้อนให้เห็นวิถีภูมิปัญญาชาวกูยที่ผูกพันกับช้าง ที่ชาวกูยสืบทอดต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นำเสนอด้วยภาพประกอบสวยงามเป็นภาพจริงที่ทรงพลังมีความยิ่งใหญ่ในหลากหลายเหตุการณ์ ทำให้เห็นถึงเรื่องราวของชาวช้างสุรินทร์ ที่สามารถถ่ายทอดประวัติศาสตร์ชาติไทยและประวัติศาสตร์ของชาวกูยได้อย่างชัดเจน โดยมีคณะทำงานจัดทำหนังสือ “คชศาสตร์ชาวกูย”  ขึ้น ประกอบด้วยดังนี้    อำนวยการผลิตโดย : กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ (THAI MEDIA FUND) ดำเนินการผลิตโดย : โครงการผลิตสื่อเพื่อการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์องค์ความรู้และเทิดทูนคุณค่าช้างไทยและชาติพันธุ์กูย บรรณาธิการ นักเขียน และถ่ายภาพโดย : อภินันทร์ บัวหภักดี ผู้ช่วยบรรณาธิการ และนิทรรศการภาพถ่ายโดย : กิ่งทอง มหาพรไพศาล ถ่ายภาพโดย : สราวุธ หวานเสร็จ ธนศักดิ์ 
Read more
ข้าวจี่ : เมนูยอดฮิตฤดูหนาว..ชาวอีสาน         เป็นอาหารอย่างหนึ่งของคนอีสาน คำว่า “ข้าว” หมายถึงข้าวเหนียว ส่วน “จี่” เป็นภาษาอีสานแปลว่าเผาหรือย่าง การทำข้าวจี่ก็คือการนำข้าวเหนียวไปย่างไฟนั่นเอง วิธีทำคือนำข้าวเหนียวมาปั้นเป็นก้อนกลมหรือแบน ก็ได้ตามชอบ โรยเกลือป่นให้ทั่วแล้วย่างไฟอ่อน ๆ ให้เหลืองกรอบก็รับประทานได้เลย ถ้าจะให้อร่อยยิ่งขึ้นต้องทาด้วยไข่ แล้วนำไปย่างไฟอีกครั้งจะมีกลิ่นหอมอร่อย                                        หน้าหนาวเข้ามาแล้ว..คนท้องถิ่นอีสานต้องถามหาข้าวจี่ ข้าวจี่ ภูมิปัญญาอาหารช่วงหน้าหนาว คนอีสานจะก่อไฟผิงแก้หนาว 
Read more
ผ้าห่อคัมภีร์ใบลานในภาคอีสาน อัตลักษณ์และการแพร่กระจาย      Palm Leaf Manuscript Wrap in Northeast Thailand : Identity and Diffusion เรียบเรียงโดย รองศาสตราจารย์วีณา วีสเพ็ญ ***************** บทที่ 1 วัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลาน พระพุทธศาสนากับที่มาของวัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลาน วัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลานในประเทศไทย อานิสงส์การสร้างคัมภีร์ใบลาน ผ้าห่อคัมภีร์ใบลานและความหลายหลายทางวัฒนธรรม บทที่ 2 การถวายผ้าห่อคัมภีร์ใบลานในมิติทางวัฒนธรรมของชาวอีสาน วัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลานในภาคอีสานและงานพุทธศิลป์ การถวายคัมภีร์ใบลานและผ้าห่อคัมภีร์ในวัฒนธรรมอีสาน จุดประสงค์ของการถวายผ้าห่อคัมภีร์ในภาคอีสาน สภาพของคัมภีร์ใบลานภาคอีสานในปัจจุบัน บทที่ 3   ผ้าห่อคัมภีร์ใบลานที่ปรากฎในภาคอีสาน : แก้ซิ่นในวัด แก้ซิ่นในวัด..พบงานพุทธศิลป์แห่งพลังศรัทธา การห่อคัมภีร์ใบลานและการอนุรักษ์ผ้าห่อคัมภีร์ ลักษณะผ้าห่อคัมภีร์ในภาคอีสาน บทที่ 4  อัตลักษณ์ : 
Read more
  ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคาม Maha Sarakham Precious Silk             นายเกียรติศักดิ์ ตรงศิริ  ผู้ว่าราชการจังหวัดมหาสารคาม ที่ปรึกษาการจัดทำหนังสือ “ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคาม” ตามโครงการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์มรดกทางภูมิปัญญา “ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคาม” เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติและสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ เนื่องในโอกาสมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา 91 พรรษา  12 สิงหาคม พ.ศ. 2566 สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อเผยแพร่มรดกภูมิปัญญาการทอผ้าของชาวจังหวัดมหาสารคาม  ที่ได้สืบทอดมาจากบรรพชนจนกลายเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น ดังคำขวัญประจำจังหวัด คือ พุทธมณฑลอีสาน ถิ่นฐานอารยธรรม ผ้าไหมล้ำเลอค่า ตักสิลานคร   โดยมีเนื้อหาพร้อมภาพสีสวยงาม ประกอบด้วยดังนี้ ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคาม : สืบสานมรดกวัฒนธรรมจากบรรพชน มรดกผ้าทอเจ้าเมืองมหาสารคาม ผ้าไหมล้ำเลอค่า มหาสารคาม 
Read more
รายการบรรณานุกรมเศรษฐกิจพอเพียงอีสาน แหล่งศึกษาค้นคว้า เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียงอีสาน รวบรวมทรัพยากรสารสนเทศสารสนเทศเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงอีสานที่ให้บริการในสำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม  แต่ละชื่อเรื่องทำรายการเชื่อมโยงไปยัง แหล่งสารสนเทศและเอกสารฉบับเต็ม (Full Text) คลิก e-book บรรณานุกรมเศรษฐกิจพอเพียงอีสาน  แบ่งเป็นประเภท    หนังสือ      บทความ      กฤตภาค      จุลสาร        เอกสารวิจัย ช่องทางเพื่อเข้าถึงแหล่งสารสนเทศ ที่สะดวกรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ ดวงเดือน ไชยโสดา…
Read more
124230