Author: ศูนย์สารนิเทศอีสานสิรินธร

ผัดหมี่โคราช ส่วนผสม ผัดหมี่โคราช เส้นหมี่โคราช 1 ห่อ เนื้อหมูสามชั้น 150 กรัม น้ำตาลปี๊บ 2 ช้อนโต๊ะ เต้าเจี้ยว 1 ช้อนโต๊ะ หอมแดง 3 หัว ซีอิ๊วดำ 1/2 ช้อนโต๊ะ พริกป่น 1/2 ช้อนโต๊ะ น้ำมะขามเปียก 5 ช้อนโต๊ะ ถั่วงอก 1 ถ้วย น้ำเปล่า 400 ml การทำผัดหมี่โคราชเริ่มจากการ เจียวหมูสามชั้น ในกระทะจนได้น้ำมัน แล้วตามด้วย หอมแดง เจียวให้หอม จากนั้นใส่ น้ำตาลปี๊บ ผัดให้เข้ากัน ปรุงรสด้วย เต้าเจี้ยว ซีอิ๊วดำ 
Read more
ข้าวทอดยำแหนม   ข้าวทอด เครื่องปรุงข้าวทอด ข้าวสวย 2 ถ้วย ไข่ไก่ 1 ฟอง พริกแห้งแกะเมล็ดแช่น้ำ3-4 เม็ด หอมแดงซอย 3 หัว กระเทียมซอย 15 กลีบ ข่าหั่นละเอียด 2 แว่น ตะไคร้หั่นฝอย 1/2 ต้น น้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ น้ำมันพืช 3 ถ้วย วิธีทํา 1. โขลกพริก หอมแดง กระเทียม ข่า ตะไคร้ ให้ละเอียด ใส่ข้าวสวย ลงโขลกให้พอเหนียว ใส่น้ำปลา ตอกไข่ใส่ เคล้าให้เข้ากัน ปั้นเป็นก้อนกลม 2. 
Read more
เรียนรู้ภูมิปัญญาผญาภาษิต อันว่ายูงยางไม้ ลมตียังหักก่อง บาดว่าเคือหย้าป้อง ลมต้องก็บ่เพ แปลว่า : ไม้ยูงยางที่สูงใหญ่พอถูกลมพัดยังหักโค่นได้ ส่วนหญ้าปล้องแม้ลมจะพัดอย่างไรก็ไม่มีหักโค่น การใช้ เป็นคติเตือนใจทุกคนให้รู้ว่า ไม้สูงย่อมต้องลมแรงแล้วหักโค่นในที่สุด เปรียบดั่งคนที่มีตำแหน่งใหญโตในหน้าที่การงานโดยเฉพาะตำแหน่งทางการเมือง ย่อมถูกฝ่ายตรงข้ามหาทางโค่นล้มตลอดเวลา หรืออาจจะใช้เป็นคติเตือนใจว่าเกิดเป็นคนอย่าทำตนให้เป็นคนหัวสูงหรือหยิ่งยโสควรทำตนเป็นคนสุภาพอ่อนน้อม ดวงเดือน ไชยโสดา… แหล่งข้อมูล : วัฒนธรรมอีสาน : 100 ปี ชาตกาลคำดี สาระผล . 2555. ขอนแก่น : โรงพิมพ์พระธรรมขันต์ โพสต์เมื่อ 16 กันยายน 2568, เวลา 14.48 น. โดย ดวงเดือน ไชยโสดา
Read more
บุญคุณข้าวผ่านบุญคูณลาน รายการออนซอนอีสาน โดย ดวงเดือน ไชยโสดา โพสต์เมื่อ 27 สิงหาคม 2568, 10.33 น. โดย ดวงเดือน ไชยโสดา  
Read more
ประเพณีบุญเดือน 7 : การละเล่นผีตาโขน รายการออนซอนอีสาน โดย ดวงเดือน ไชยโสดา โพสต์เมื่อ 27 สิงหาคม 2568, 10.22 น. โดย ดวงเดือน ไชยโสดา
Read more
  เรียนรู้ภูมิปัญญาผญาอีสาน ผญาเกี้ยว   ลมพานต้อง ตองแกย้านบ่แน่ ลมพานต้องตองแต้ แน่บ่นอ คำแปล ลมพัดใบสะแกแกรงว่าจะไม่แน่ ลมพัดใบมะค่าแต้ จะแน่หรือเปล่าหนอ การใช้ ใช้เปรียบเปรยว่า จะเป็นคนพูดจริงหรือเปล่า แหล่งข้อมูลผญา : วัฒนธรรมอีสาน : 100 ปี ชาตกาลคำดี สาระผล . (2555). โรงพิมพ์พระธรรมขันต์. เรื่องโดยดวงเดือน ไชยโสดา โพสต์เมื่อ 22 พฤษภาคม 2568, 10.44 น. โดยดวงเดือน ไชยโสดา  
Read more
    ปรางค์กู่บ้านเขวา  กู่เทวสถาน 200 ปีที่มหาสารคาม        กู่คูมหาธาตุ หรือ ปรางค์กู่บ้านเขวา ตั้งอยู่ที่บ้านเขวา ตำบลเขวา  อำเภอเมือง มหาสารคาม ห่างจากตัวเมืองไปตามถนนแจ้งสนิท 13 กิโลเมตร เป็นโบราณสถานที่มีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 18          สร้างด้วยศิลาแลงทั้งหมด เป็นรูปกระโจมสี่เหลี่ยมสูงจากพื้นดินถึงยอด 4 วา กว้าง 2 วา 2 ศอก  กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานสำคัญของชาติ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2478 
Read more
ฮูปแต้มสิมวัดป่าเรไรย์ : นิทานเรื่องพระลักพระลาม ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวนิทานเรื่องพระลักพระลาม นิทานเรื่องพระลักพระลาม ด้านบน   ภาพพระยาพาลีต่อสู่กับความทรพี โดยมีสุครีพคอยดูต้นทาง ประกอบเป็นภาพทิวทัศน์ของภูเขา มีดวงอาทิตย์อยู่ตรงช่องว่าง แถวที่สอง   เรื่องการต่อสู้กันระหว่างควายทรพากับทรพี แถวที่สาม   เรื่องราวพระลักพระลาม มีม้าซึ่งทหารที่เป็นบริวารอยู่แถวล่างคอยจัดถวายให้กับพระลักพระลาม ซึ่งจะเสด็จออกจากเมืองไปพบฤาษีที่ศาลา และด้านล่างสุดภาพบุคคลผู้หญิงที่ยืนถือกระเช้ามีลักษณะคล้ายกับการติดต่อซื้อขาย ภาพผู้ชายเป็นการแต่งกายของแขกอิสลาม ผนังด้านนอก สิมวัดป่าเรไรย์ อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม   นิทานเรื่องพระลักพระลาม ตอนพระยาพาลีต่อสู่กับความทรพี โดยมีสุครีพคอยดูต้นทาง ประกอบเป็นภาพทิวทัศน์ของภูเขา มีดวงอาทิตย์อยู่ตรงช่องว่าง แถวด้านล่างเรื่องการต่อสู้กันระหว่างควายทรพากับทรพี ผนังด้านนอก สิมวัดป่าเรไรย์ อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม   นิทานเรื่องพระลักพระลาม มีม้าซึ่งทหารที่เป็นบริวารอยู่แถวล่างคอยจัดถวายให้กับพระลักพระลาม ซึ่งจะเสด็จออกจากเมืองไปพบฤาษีที่ศาลา ผนังด้านนอก สิมวัดป่าเรไรย์ อำเภอนาดูน จังหวัดมหาสารคาม   นิทานเรื่องพระลักพระลาม ตอนพระลักพระลามกินผลนิโครธ แล้วกลายเป็นลิงปีนต้นไม้ 
Read more
บัวใต้น้ำ : ภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นวิถีอีสาน บัวใต้น้ำ หรือ ไก่ใต้น้ำ เป็นเมนูที่เรียกตามกรรมวิธีในการปรุงอาหาร เป็นลักษณะของการทำให้ไก่สุกด้วยวิธีการตุ๋นไว้ใต้น้ำ จึงเรียกไก่ใต้น้ำ ถือเป็นเมนูที่ใช้ทำกันกินในช่วงที่เป็นเทศกาล งานบุญ มีบุญมีงานต่างๆ ที่เครือญาติมากินข้าวร่วมกัน ถึงจะทำเมนูนี้กันเพราะเป็นเมนูที่ใช้เวลาปรุงให้สุกนาน ต้องพิถีพิถันตรวจสอบอุณภูมิการตุ่นไก่ให้สุกด้วยการเปลี่ยนน้ำใหม่เรื่อยๆ จนกว่าไก่จะสุก หากไม่ตรวจสอบสม่ำเสมอ ไก่ที่ตุ่นไว้อาจไหม้ หรือไม่สุกดี ถือเป็นอาหารท้องถิ่นที่หาทานได้ยากในปัจจุบันแล้ว เป็นเมนูที่มีเอกลัษณ์เฉพาะในการปรุง ผู้ปรุงและผู้ที่รอทานต้องรอเวลา ซึ่งช่วงเวลาที่รอให้ไก่สุกพร้อมรับประทาน ก็จะเป็นช่วงเวลาที่ทุกคนสามารถสื่อสาร พบปะพูดคุยกันไปเรื่อยๆ สร้างความสัมพันธ์ ความสามัคคี ได้พูดคุย พบปะกัน ก็ชวนการทำเมนูนี้ทาน เพราะเมนูนี้จะใช้เวลาในการทำนาน ถ้าเป็นเวลาเร่งรีบ ต้องทำงานทำการ  เพราะถ้าเป็นช่วงเวลาทำงานที่ต้องเร่งรีบ ต้อง (เฮ็ดเวียก) จะไม่ทำกินกัน ส่วนผสม ไก่บ้าน 1 กิโลกรัม ตะไคร้, ใบมะกรูด, หอมแดง ,กระเทียม, พริกป่น 
Read more
ผญาฮีตในเดือนสี่ ให้คอยซอมไปทางหน้า เดือนสิมาเป็นเดือนสี่ หลังจากบุญข้าวกี่สิมีบุญพระเวสเจ้า เฮาสิได้แต่งทาน โขงเขตบ้านย่านถิ่นดินอีสาน สุขสำราญเหลือหลาย ม่วนยินกะเลยต้อน ตกหว่างตอนคนตั้ง ใจฟังวอนวี่ ตอนกัณหาชาลี สิพรากพ่อแม่แก้วคนสิไห้นั่งฟัง มีเพียงปีละครั้ง ให้เฮาซ่อยกันสาน จัดเป็นงานประเพณี ให้คนฮุ่นหลังฮู้ “ โดย ดวงเดือน ไชยโสดา.. โพสต์เมื่อ 25 มีนาคม 2568, 14.11 น. โดย ดวงเดือน ไชยโสดา
Read more
114281