บัวใต้น้ำ/ไก่ใต้น้ำ : ภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นวิถีอีสาน

บัวใต้น้ำ : ภูมิปัญญาอาหารท้องถิ่นวิถีอีสาน
บัวใต้น้ำ หรือ ไก่ใต้น้ำ เป็นเมนูที่เรียกตามกรรมวิธีในการปรุงอาหาร เป็นลักษณะของการทำให้ไก่สุกด้วยวิธีการตุ๋นไว้ใต้น้ำ จึงเรียกไก่ใต้น้ำ ถือเป็นเมนูที่ใช้ทำกันกินในช่วงที่เป็นเทศกาล งานบุญ มีบุญมีงานต่างๆ ที่เครือญาติมากินข้าวร่วมกัน ถึงจะทำเมนูนี้กันเพราะเป็นเมนูที่ใช้เวลาปรุงให้สุกนาน ต้องพิถีพิถันตรวจสอบอุณภูมิการตุ่นไก่ให้สุกด้วยการเปลี่ยนน้ำใหม่เรื่อยๆ จนกว่าไก่จะสุก หากไม่ตรวจสอบสม่ำเสมอ ไก่ที่ตุ่นไว้อาจไหม้ หรือไม่สุกดี ถือเป็นอาหารท้องถิ่นที่หาทานได้ยากในปัจจุบันแล้ว เป็นเมนูที่มีเอกลัษณ์เฉพาะในการปรุง ผู้ปรุงและผู้ที่รอทานต้องรอเวลา ซึ่งช่วงเวลาที่รอให้ไก่สุกพร้อมรับประทาน ก็จะเป็นช่วงเวลาที่ทุกคนสามารถสื่อสาร พบปะพูดคุยกันไปเรื่อยๆ สร้างความสัมพันธ์ ความสามัคคี ได้พูดคุย พบปะกัน ก็ชวนการทำเมนูนี้ทาน เพราะเมนูนี้จะใช้เวลาในการทำนาน ถ้าเป็นเวลาเร่งรีบ ต้องทำงานทำการ เพราะถ้าเป็นช่วงเวลาทำงานที่ต้องเร่งรีบ ต้อง (เฮ็ดเวียก) จะไม่ทำกินกัน
ส่วนผสม
ไก่บ้าน 1 กิโลกรัม ตะไคร้, ใบมะกรูด, หอมแดง ,กระเทียม, พริกป่น เกลือ , ผงชุรส อย่างละ 1 ช้อนชา พริกป่น อย่างละ 2 ช้อนชา รสดี 2 ช้อนชา
วิธีการปรุง
1. นำตะไคร้ หอมแดง กระเทียม พริกไทย ใส่ครกตำพอให้ละเอียดเข้ากัน
2. สับไก่เป็นชิ้นพอประมาณ
3. คลุกเครื่องปรุงที่ตำแล้วให้เข้ากันกับไก่ที่สับ ใส่เครื่องปรุงรส – เกลือ 1 ช้อนชา – ผงชูรส 1 ช้อนชา – พริกป่น 2 ช้อนชา – รสดี 2 ช้อนชา
4. หมักไก่ที่คลุกไว้แล้ว 15 นาที เพื่อให้ไก่เข้ากันกับเครื่องปรุง
5. นำไก่ที่หมักเครื่องปรุงใส่ในหม้อที่จะตุ๋น โดยไม่ต้องใส่น้ำ
5. นำไก่ที่หมักเครื่องปรุงใส่ในหม้อที่จะตุ๋น โดยไม่ต้องใส่น้ำ
6. ก่อไฟใช้เตาถ่านจะทำให้ไก่สุกพอดี สุกทั่วถึง กรณีที่ใช้เตาแก๊สต้องควบคุมไฟ ให้อ่อนก็ทำได้ ต้องไม่ใช้ไฟแรง จะทำให้ไก่ไหม้ก่อนสุก หรือ การใช้ไฟแรงทำให้ ไก่สุกไวแต่จะทำให้เนื้อไก่ยังเหนียว ไม่นุ่มน่าทาน
7. พอน้ำที่อยู่ในหม้อ (อยู่ด้านบนหม้อตุ๋นไก่ร้อนให้เปลี่ยนน้ำใหม่ ตักน้ำที่ร้อนออก และเอาน้ำเย็นใหม่มาเทใส่แทน) โดยจะทำการเปลี่ยนน้ำ 7 ครั้ง และใช้ไฟแรง สม่ำเสมอ ไก่จะสุกพอดี
ผู้ให้ข้อมูล /ผู้สืบทอดภูมิปัญญา นางเอมอร เพียรใจตรง
ที่อยู่ บ้านกุดเชียงมี หมู่ 15 ต.บ้านดง อ.อุบลรัตน์ จ.ขอนแก่น
สัมภาษณ์/สาธิตวิธีการทำ วันที่ 15 พฤษภาคม 2562
———————————————————————–
เรื่องโดย ดวงเดือน ไชยโสดา
โพสต์เมื่อ 23 เมษายน 2568, 15.10 น. โดย ดวงเดือน ไชยโสดา