Author: ศูนย์สารนิเทศอีสานสิรินธร

ตำรายาวัดมหาชัย จังหวัดมหาสารคาม เล่ม ๑           หนังสือตำรายาวัดมหาชัย จังหวัดมหาสารคาม เล่ม ๑  เป็นตำราเอกสารวิชาการที่โครงการอนุรักษ์ใบลาน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้ดำเนินการสำรวจ จัดระบบ รวบรวม และปริวรรตเอกสารใบลานในพิพิธภัณฑ์วัฒนธรรมท้องถิ่นภาคตะวันออกเฉียงเหนือ วัดมหาชัย ตำบลตลาด อำเภอเมืองจังหวัดมหาสารคาม และได้จัดตั้งพิพิธภัณฑ์คัมภีร์ใบลานขึ้นในปี พ.ศ. ๒๕๔๘  โดยตั้งชื่อว่า  “พิพิธภัณฑ์คัมภีร์ใบลานพระอริยานุวัตร เขมจารีย์นุสรณ์” เพื่อเป็นการสืบสานปณิธาน และยกย่องเชิดชูเกียรติพระเดชพระคุณ ท่านเจ้าคุณ ดร.พระอริยานุวัตร (อารีย์ เขมจารีเถระ) อดีตเจ้าอาวาสวัดมหาชัย และอดีตรองเจ้าคณะจังหวัดมหาสารคาม ที่ได้เก็บรวบรวมเอกสารใบลานจากวัด และจากบุคคลสถานที่ต่างๆ ในช่วงปี พ.ศ.๒๕๑๓-๒๕๓๕ โดยดำเนินการสำรวจรวบรวมและจัดระบบเอกสารใบลาน มีจำนวนเอกสารใบลานมากกว่า ๗,๐๐๐ ผูก และพบว่ามีเนื้อหาที่ปรากฏทั้งคดีโลกและคดีธรรม เช่น คัมภีร์เกี่ยวกับศาสนา วรรณกรรมท้องถิ่น 
Read more
               การศึกษาตำรายาสมุนไพรในเอกสารโบราณ           หนังสือการศึกษาตำรายาสมุนไพรในเอกสารโบราณ ฉบับนี้ แต่งโดย อาจารย์ณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์ นักวิจัย ประจำสถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม วัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เรียนตระหนักถึงคุณค่า ความสำคัญของตำรายาสมุนไพรในเอกสารโบราณ ซึ่งตำรายาจะมีการบันทึกหรือจารึกลงในใบลาน สมุดไทย สมุดฝรั่งหรืออื่นๆ รวมถึงการให้ความรู้ ความเข้าใจภาษาและตัวอักษรโบราณ ได้แก่ อักษรขอม อักษรธรรมล้านนา อักษรธรรมล้านช้าง (อีสาน) และอักษรไทยน้อย ที่ปรากฎในเอกสารโบราณอีสานเน้นที่ใบลานสั้น หรือลานก้อม เรียนรู้ประวัติและการใช้ตัวอักษร อักขรวิธีที่ใช้ในการสะกดคำของ     ตัวอักษรแต่ละประเภท สามารถเข้าใจและ ประยุกต์ใช้หลักการปริวรรตและการวิเคราะห์ตำรายาจากเอกสารโบราณเบื้องต้น       
Read more
แบบเรียนอักษรธรรมอีสาน           หนังสือแบบเรียนอักษรธรรมอีสาน ฉบับปรับปรุงนี้ เรียบเรียงและจัดทำโดย อาจารย์สมัย วรรณอุดร สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม เนื่องจากอักษรธรรมอีสานเป็นอักษรที่บันทึกสรรพวิชาการต่างๆของชาวอีสาน โดยเฉพาะคัมภีร์ใบลานเป็นหลักฐานชั้นต้นที่สำคัญที่บันทึกเหตุการณ์และเรื่องราวต่างๆทั้งคดีโลกและคดีธรรม เช่น หลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา ประวัติศาสตร์ โหราศาสตร์ วรรณกรรม พงศาวดาร กฎหมายโบราณ ตำรายา คาถาอาคม ความรู้เหล่านี้จะสะท้อนให้เห็นถึงภูมิปัญญา วิถีชีวิต ความศรัทธาและความเชื่อของชาวอีสานที่สืบทอดกันมายาวนาน          ดังนั้นเพื่อให้ภูมิปัญญาด้านอักษรธรรมอีสานและภาษาท้องถิ่น ซึ่งเป็นกุญแจสำคัญในการไขประตูไปสู่ภูมิปัญญาด้านอื่นๆ ของท้องถิ่นอีสาน ที่บรรพบุรษได้บันทึกไว้ในเอกสารโบราณ ได้รับการศึกษา เรียนรู้ อนุรักษ์ และถ่ายทอดสืบสานต่อไป ผู้เขียนจึงได้จัดทำแบบเรียนอักษรธรรมขึ้น เพื่อให้พระภิกษุ สามเณร นิสิต นักศึกษา และประชาชนผู้สนใจทั่วไปได้เรียน อ่านเขียนอักษรธรรมอีสาน เพื่อให้ลูกหลานชาวอีสานใช้เป็นกุญแจที่จะศึกษาคลังภูมิปัญญาที่บรรพบุรุษได้บันทึกไว้ และเพื่อให้ชาวอีสานเกิดความภาคภูมิใจในมรดกทางภูมิปัญญาของตน เกิดความรักความหวงแหน 
Read more
  กฎหมายโบราณ จากเอกสารโบราณในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ        หนังสือกฎหมายโบราณ จากเอกสารโบราณในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  ปริวรรต รวบรวม และเรียบเรียงโดย นายชวนากร จันนาเวช กลุ่มงานอนุรักษ์เอกสารโบราณ สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ได้ทำการสำรวจและปริวรรตเอกสารโบราณจำนวนทั้งสิ้น 18 ฉบับ เพื่อศึกษาคุณค่า ด้านภาษา และประวัติศาสตร์การเมืองการปกครอง ที่เข้ามามีบทบาทในท้องถิ่นภาคอีสาน เป็นการรวบรวมกฎหมายโบราณอีสาน จารีตในแต่ละท้องถิ่นและประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภูมิภาคอีสาน ศึกษาถึงข้อบังคับที่เกิดจากความเชื่อ จารีต และประเพณีที่มีมาแต่ดั้งเดิมของภูมิภาคท้องถิ่น และกฏข้อบังคับที่ตราขึ้นโดยการปกครองจากส่วนกลาง รวมถึงศึกษาลักษณะของการกระทำความผิด ระดับของความผิด การพิจารณาคดี บทลงโทษผู้ฝ่าฝืน หรือผู้กระทำความผิด ข้อบังคับ ข้อปฏิบัติ และบทลงโทษผู้ปกครอง หรือผู้พิจารณาคดี ระดับของโทษที่ต้องรับทั้งในลักษณะเทียบเคียงทั้งทางอาญาและทางแพ่ง         นำเสนอเนื้อหาโดยการจัดกลุ่มเอกสารกฏหมายโบราณ เป็น 
Read more
                                                                                          
Read more
      เฮือนพื้นถิ่น : วิถีชีวิตและคติความเชื่อในใบลาน                  หนังสือ “เฮือนพื้นถิ่น : วิถีชีวิตและคติความเชื่อในใบลาน” เป็นเอกสารตำราวิชาการผลงานที่ปริวรรตและเรียบเรียงโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์สมชาย นิลอาธิ    รองศาสตราจารย์ ดร. ราชันย์ นิลวรรณาภา  และนายณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์ ภายใต้โครงการอนุรักษ์ใบลานภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม นำเสนอถึงองค์ความรู้ คติความเชื่อเกี่ยวกับเฮือนอีสานที่ปรากฎในใบลาน สะท้อนถึงวิถีชีวิต สังคม วัฒนธรรมพื้นบ้านของชาวอีสาน ในมิติมุมมองต่างๆ โดยปริวรรตจากใบลานต้นฉบับของบ้านดอนยม อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม   เนื้อหาแบ่ง 4 ภาค ได้แก่    
Read more
  ธุงผะเหวดอีสาน : พุทธศิลป์แห่งพลังศรัทธา                  หนังสือ “ธุงผะเหวดอีสาน : พุทธศิลป์แห่งพลังศรัทธา” จัดทำโดย กลุ่มงานอนุรักษ์เอกสารโบราณ สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มหาวิทยาลัยมหาสารคาม โดยรองศาสตราจารย์วีณา วีสเพ็ญ และคณะได้ดำเนินการศึกษา อนุรักษ์ และสืบสานประเพณีเรื่องธุงผะเหวดอีสาน ภายใต้โครงการทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมอีสานแบบมุ่งเป้า ปี พ.ศ. 2562 โดยเน้นพื้นที่ศึกษาจังหวัดอุบลราชธานี   ดำเนินการเรียบเรียงเนื้อหาโดย รองศาสตราจารย์วีณา วีสเพ็ญ และนายณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์ เนื้อหาประกอบด้วยดังนี้                    
Read more
          คชศาสตร์ชาวกูย (https://www.elephantsandkuywisdom.com/ebook/index.html)           หนังสือ “คชศาสตร์ชาวกูย” เป็นหนังสือที่บอกเล่าเรื่องราวถึงความยิ่งใหญ่ของชาติพันธุ์ชาวกูย สะท้อนให้เห็นวิถีภูมิปัญญาชาวกูยที่ผูกพันกับช้าง ที่ชาวกูยสืบทอดต่อกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน นำเสนอด้วยภาพประกอบสวยงามเป็นภาพจริงที่ทรงพลังมีความยิ่งใหญ่ในหลากหลายเหตุการณ์ ทำให้เห็นถึงเรื่องราวของชาวช้างสุรินทร์ ที่สามารถถ่ายทอดประวัติศาสตร์ชาติไทยและประวัติศาสตร์ของชาวกูยได้อย่างชัดเจน โดยมีคณะทำงานจัดทำหนังสือ “คชศาสตร์ชาวกูย”  ขึ้น ประกอบด้วยดังนี้    อำนวยการผลิตโดย : กองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ (THAI MEDIA FUND) ดำเนินการผลิตโดย : โครงการผลิตสื่อเพื่อการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์องค์ความรู้และเทิดทูนคุณค่าช้างไทยและชาติพันธุ์กูย บรรณาธิการ นักเขียน และถ่ายภาพโดย : อภินันทร์ บัวหภักดี ผู้ช่วยบรรณาธิการ และนิทรรศการภาพถ่ายโดย : กิ่งทอง มหาพรไพศาล ถ่ายภาพโดย : สราวุธ หวานเสร็จ ธนศักดิ์ 
Read more
                                                                                          
Read more
ผ้าห่อคัมภีร์ใบลานในภาคอีสาน อัตลักษณ์และการแพร่กระจาย      Palm Leaf Manuscript Wrap in Northeast Thailand : Identity and Diffusion เรียบเรียงโดย รองศาสตราจารย์วีณา วีสเพ็ญ ***************** บทที่ 1 วัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลาน พระพุทธศาสนากับที่มาของวัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลาน วัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลานในประเทศไทย อานิสงส์การสร้างคัมภีร์ใบลาน ผ้าห่อคัมภีร์ใบลานและความหลายหลายทางวัฒนธรรม บทที่ 2 การถวายผ้าห่อคัมภีร์ใบลานในมิติทางวัฒนธรรมของชาวอีสาน วัฒนธรรมการสร้างคัมภีร์ใบลานในภาคอีสานและงานพุทธศิลป์ การถวายคัมภีร์ใบลานและผ้าห่อคัมภีร์ในวัฒนธรรมอีสาน จุดประสงค์ของการถวายผ้าห่อคัมภีร์ในภาคอีสาน สภาพของคัมภีร์ใบลานภาคอีสานในปัจจุบัน บทที่ 3   ผ้าห่อคัมภีร์ใบลานที่ปรากฎในภาคอีสาน : แก้ซิ่นในวัด แก้ซิ่นในวัด..พบงานพุทธศิลป์แห่งพลังศรัทธา การห่อคัมภีร์ใบลานและการอนุรักษ์ผ้าห่อคัมภีร์ ลักษณะผ้าห่อคัมภีร์ในภาคอีสาน บทที่ 4  อัตลักษณ์ : 
Read more
079302